Ram Jam - Black Betty

Houd een werkstuk over de geschiedenis van de rockmuziek en de band Ram Jam zal er waarschijnlijk niet in voorkomen. De band werd in 1977 opgericht in New York City en een jaar later ging de stekker eruit. In het 'year of fame' scoorde Ram Jam welgeteld één hit, genaamd "Black Betty". Die plaat zou overigens wel een prima onderwerp zijn voor een werkstuk. Zelfs de leden van Ram Jam waren niet volledig op de hoogte van de geschiedenis van het lied dat ze zelf uitbrachten, want ze gingen ervan uit dat het origineel van folk/blueszanger Lead Belly was, die het lied "Black Betty" opnam in 1939. Waarschijnlijk moet je voor de oorsprong van het fenomeen Black Betty echter veel verder terug in de tijd.

Boek uit 1736
De eerste bekende opname van "Black Betty" stamt uit het jaar 1934, maar de term Black Betty was al in 1736 terug te zien. In het boek "The Drinker's Dictionary" van de wetenschapper/diplomaar Benjamin Franklin (1706-1790) stonden 228 mogelijke zinnen om te omschrijven dat iemand dronken is. Eén zin uit dat boek luidde He kiss'd black Betty. Een kleine twee jaar later nam James Baker, een Amerikaanse gevangene die "Black Betty" opnam onder de artiestennaam Iron Man.

Het lied
Die opname van "Black Betty" vond plaats in 1934. Ondanks dat dit de oudste versie is van "Black Betty" die te vinden is op internet, heeft het er alle schijn van dat dat niet het origineel was. Latere versies die rondbungelen op internet zijn van Moses 'Clear Rock' Platt en van Lead Belly. Laatstgenoemde, wiens echte naam Huddie Ledbutter was, werd door de jaren heen gezien als de uitvoerende artiest van het origineel van "Black Betty". Op de single van de cover van Ram Jam staat de naam van Huddie Ledbutter zelfs genoteerd als schrijver.

Het onderwerp
De originele artiest van "Black Betty" is mysterieus en datzelfde kan gezegd worden over het onderwerp van het lied. Niemand op aarde weet waar "Black Betty" over gaat. Het citaat uit het boek van Franklin doet vermoeden dat het over alcohol gaat.  maar het verleden van Lead Belly, Iron Man en Clear Rock in de gevangenis doet weer anders vermoeden. Is Black Betty een wagen die gevangenen vervoert? Gaat het over een vuurwapen? Dat laatste vermoeden wordt versterkt door het bam-ba-lam dat mogelijk het geluid symboliseert. De tekst doet op zijn beurt weer vermoeden dat "Black Betty" een persoon is en last but not least hielden de radiostations in de Verenigde Staten er weer eigen ideeën op na. De NAACP (National Association for the Advancement of Coloured People, Amerikaanse burgerrechtenbeweging) riep namelijk op tot een boycot van de versie van Ram Jam vanwege de tekst, die te aanvallend zou zijn richting zwarte vrouwen. Er mag dus geconcludeerd worden dat "Black Betty" één van de meest mysterieuze klassiekers ooit is.

Ram Jam
De allerbekendste versie van "Black Betty" komt van de Amerikaanse band Ram Jam. De in 1977 opgerichte band bestond uit leadzanger Myke Scavone, gitarist Bill Barlett, bassist Howie Arthur Blauvelt en drummer Pete Charles. Blauvelt had in meerdere bands gezongen met Billy Joel en Barlett was voorheen gitarist van The Lemon Pipers, die in 1968 een hit scoorden met "Green Tambourine". Die plaat werd gezien als de doorbraak van de bubblegum (simpel refrein, simpele akkoorden, begeleid door een orgel), maar met Ram Jam ging hij de andere kant op. De muziekstijl van de hit "Black Betty" wordt boogie rock genoemd, een stijl waarin een vaste beat (geïnspireerd door de bluesrock van o.a. Cream en Jimi Hendrix uit de jaren '60) de hele plaat begeleidt. Waar "Green Tambourine" de bubblegum op de kaart zette, bleek "Black betty" een revival van de bluesrock te veroorzaken. De hit was zelf een grote hit in 1978.

Succes
Op 14 januari 1978 was "Black Betty" binnengekomen in de Top 40, evenals "She's Not There" van Santana. Laatstgenoemde bleek de winnaar in de onderlinge concurrentiestrijd met een tweede plaats achter "If I Had Words" van Scott Fitzgerald en Yvonne Keeley. "Black Betty" bleef echter steken op #4. In de Verenigde Staten haalde het plaats 18 en dat was een knappe prestatie, gezien het controverse die er is ontstaan vanwege de klacht van de NAACP. "Black Betty" is nog altijd een echte rockklassieker en tegenwoordig weten weinig mensen dat Ram Jam één van de vele bands/artiesten was die het lied opnamen (en bij lange na niet de eerste). Ram Jam was een echte eendagsvlieg, want vlak na het succes van "Black Betty" ging de band uit elkaar, zonder verder ook maar één keer in de buurt te zijn gekomen van een nieuwe hit. Zodoende heeft Ram Jam nog nooit een hit gescoord waarvan de leden het onderwerp weten.