Rod Stewart - Tom Traubert's Blues (Waltzing Matilda)

De Australische dichter Banjo Paterson (1864-1941) geniet in eigen land nog steeds een legendarische status. In 1895 kwam het volksliedje "Waltzing Matilda" uit zijn pen. Het lied gaat over een zwerver die een schaap steelt om zichzelf van eten te voorzien. Wanneer hij voor deze daad opgepakt dreigt te worden, laat hij zichzelf verdrinken in een billabong (Australisch watergebied). Het lied werd beroemd over de hele wereld en het was ook een inspiratiebron voor het bekendste werk van de Amerikaanse singer-songwriter Tom Waits. Diens track "Tom Traubert's Blues (Four Sheets to the Wind in Copenhagen)" bevat elementen van "Waltzing Matilda" en krijgt in de volksmond regelmatig (ten onrechte) de laatstgenoemde titel. Waits scoorde er nooit een hit mee, maar als songwriter kreeg hij er in 1992 aardig wat royalty's voor. Dat laatste had hij te danken aan Rod Stewart.

Oorsprong
De subtitel "Four Sheets to the Wind in Copenhagen" refereert naar juni 1976, toen Tom Waits in Kopenhagen verbleef vanwege een tournee. Daar ontmoette hij violiste Mathilde Bondo, die haar instrument bespeelde in "Tom Traubert's Blues". Naar eigen zeggen is ze ook de aanleiding geweest voor Waits om in het lied te verwijzen naar "Waltzing Matilda". Laatstgenoemde verklaarde dat zelf ook ooit tijdens een optreden in Australie: "Ik ontmoette deze dame, genaamd Matilda. Ik had die nacht iets te veel gedronken. Dit lied gaat over braken in een vreemd land".

Producer Bones Howe kwam echter met een andere verklaring. Volgens hem vond het lied "Tom Traubert's Blues" zijn oorsprong in een achterbuurt Los Angeles. Daar zou hij speciaal naartoe zijn gegaan om inspiratie voor een lied op te doen, omdat iedereen daar wel een verhaal heeft. Waits zou sterke drank naar binnen hebben gewerkt en vervolgens met een paper bag bij zich iedereen hebben aangesproken. Eenmaal thuis zou hij vervolgens over hebben gegeven, waarna hij het lied schreef.

Het is zeer waarschijnlijk dat de subtitel "Four Sheets to the Wind in Copenhagen" naar Waits' periode in Kopenhagen verwijst, maar over de rest van het lied lijkt de verklaring van Howe logischer. Dat laatste vermoeden is gebaseerd op een verklaring van Tom Waits in november 2006. Tegen de Amerikaanse zender NPR vertelde hij dat Tom Traubert in "Tom Traubert's Blues" een vriend van een vriend van hem was, die in een gevangenis was overleden. Dat Waits daar nooit eerder mee kwam, zou kunnen komen doordat het overlijden toen nog te 'vers' was.

Verhaal
"Tom Traubert's Blues" gaat over iemand in een ander land die niets in zijn bezit heeft en niet de taal van het land spreekt. De betekenis van de woorden 'Waltzing Matilda' komen daarin terug. 'Waltzing' betekent 'op pad gaan' en een matilda is een plunjezak. De bok in het lied "Waltzing Matilda" komt ook in "Tom Traubert's Blues" voor. Het verschil is echter dat de hoofdpersoon in "Waltzing Matilda" een bok steelt, terwijl de hoofdpersoon in "Tom Traubert's Blues" aan iemand vraagt om twee bokken te lenen. Aangezien hij de bokken nodig heeft om met zijn tas op pad te gaan, lijkt hij van plan om ze op te eten. Van lenen kan in dat geval moeilijk sprake zijn.

Een andere verwijzing naar "Waltzing Matilda" is de passage 'Old bushmills I staggered'. "Waltzing Matilda" is een 'bush ballad', een ballad dat over het leven in het Australische achterland gaat. Het gebruik van de term 'bushmills' lijkt een knipoog daarnaar, maar bushmills is in werkelijkheid een Ierse whisky die de eenzame hoofdpersoon achterover sloeg.

Rod Stewart
"Tom Traubert's Blues" werd door Tom Waits nooit op single uitgebracht, maar de track is wel door talloze artiesten gecoverd. Een van hen was Rod Stewart. Deze Londense rockveteraan coverde al eerder een lied van Tom Waits; in 1990 kwam Stewarts versie van "Downtown Train" in de top 3 van de Billboard Hot 100 terecht. In Nederland werd "Downtown Train" geen succes, maar dat weerhield Rod Stewart er niet van om in 1992 opnieuw werk van Tom Waits te coveren.

De keuze viel op "Tom Traubert's Blues", waar Stewart "Tom Traubert's Blues (Waltzing Matilda)" van maakte. Om van deze cover een succes te maken, werkte hij samen met de Engelse hitproducer Trevor Horn. In de Verenigde Staten bleef succes deze keer uit, maar in Nederland gooide Rod Stewart als vanouds hoge ogen!

Op 19 december 1992 scoorde Stewart met "Tom Traubert's Blues (Waltzing Matilda)" zijn 22ste Top 40-hit. Na de jaarwisseling werd de ballad in 1993 zijn dertiende top 10-hit en uiteindelijk zijn vierde top 3-hit. Dat laatste is opvallend, aangezien slechts twee van zijn eerste negentien Top 40-hits uit de periode 1971-1989 de bovenste drie haalden, te weten "Sailing" (#1 in 1975) en "I Don't Want to Talk About It" (#3 in 1977). In 1990 bereikte Rod Stewart eindelijk weer het erepodium met "It Takes Two" (samenwerking met Tina Turner), dat op nummer 3 piekte. Diezelfde plek was uiteindelijk de hoogste positie van "Tom Traubert's Blues (Waltzing Matilda)" op 30 januari 1993.

Lead Vocalist
"Tom Traubert's Blues (Waltzing Matilda)" was de eerste single van Rod Stewarts compilatiealbum Lead Vocalist. Het album opent met zeven tracks van eerdere albums van Stewart, waaronder enkele uit zijn periode bij de band Faces. De resterende vijf zijn covers van andere artiesten. Daarvan werden er uiteindelijk twee op single uitgebracht, namelijk het hier besproken "Tom Traubert's Blues (Waltzing Matilda)" en "Ruby Tuesday", oorspronkelijk een hit van The Rolling Stones uit 1967. De versie van Rod Stewart kwam in het voorjaar van 1993 echter niet verder dan nummer 26.



Voor het origineel van Tom Waits: klik hier!