Joni Mitchell - Big Yellow Taxi

In het weekend van 15 en 16 november 1969 bracht de Canadese muzikante Joni Mitchell een bezoekje aan Hawaii. Op een ochtend deed ze de gordijnen open en de groene heuvels en de laagvliegende witte vogels voelden voor haar aan als een paradijs. Vervolgens viel haar oog op een parkeerterrein middenin dat paradijs, zo groot als haar oog waar kon nemen. Het brak haar hart, dat zo van de natuur hield. Met haar uitzicht vanuit haar kamer had ze dan ook genoeg inspiratie gekregen om een lied te schrijven. Dat lied kreeg de naam "Big Yellow Taxi". Het zou het meest bekende werk worden van Joni Mitchell, die uitgroeide tot één van de meest invloedrijke singer-songwriters ter wereld.

Joni Mitchell werd op 7 november 1943 geboren als Roberta Joan Anderson in Ford Maclead, een plaats in de westelijke Canadese provincie Alberta. Na de Tweede Wereldoorlog verhuisde ze naar Saskatchewan, de provincie die aan het oosten met Alberta grenst. Haar jongere jaren bracht ze door in het stadje North Battleford en op negenjarige leeftijd vertrok het gezin naar Saskatoon. De grootste stad van Saskatchewan wordt door Joni Mitchell tot op de dag van vandaag beschouwd als haar hometown.

Als twaalfjarige scholier ontmoette ze een docent die bepalend zou worden voor haar leven. Mr. Kratzman gaf Engels en hij zag Mitchell datgene doen waar haar ambities op dat moment lagen: schilderen. Kratzman vertelde haar: "Als je kan schilderen met een kwast, kun je ook schilderen met woorden." Deze woorden inspireerden Joni Mitchell dusdanig dat ze poëtische teksten ging schrijven. Vervolgens werd ze singer-songwriter in het folkgenre. In 1968 bracht zij haar debuutalbum "Song to a Seagull" uit. Het album droeg ze op aan Mr. Kratzman, die haar 'leerde om van woorden te houden'.

Joni Mitchell wist niet door te breken met "Song to a Seagull". Opvolger "Clouds" werd in 1969 een verdienstelijke hit in Canada en de Verenigde Staten, maar de doorbraak kwam pas in 1970. Toen bracht ze het album "Ladies of the Canyon" uit. De titel refereert naar Laurel Canyon, een district in Los Angeles waar Joni Mitchell destijds verbleef. Het werd een top 10-album in het Verenigd Koninkrijk en in Canada bereikte het de top 20. Daarnaast leverde "Ladies of the Canyon" het eerste succes voor Mitchell op singlegebied op. De single in kwestie was "Big Yellow Taxi".

In "Big Yellow Taxi" maakte Joni Mitchell zich zorgen over de toekomst van de natuur. Een aanzienlijk deel van het 'paradijs' werd ingenomen door een grote parkeerplaats met een hotel, een winkel en een zwembad. De bomen werden naar een bomenmuseum gebracht, waar de bezoekers moesten betalen om de bomen te kunnen bezichtigen. Het laatste couplet bevat een wending. Daar krijgt het lied een persoonlijkere aard en wordt het vertrek van haar old man met een Big Yellow Taxi beschreven.

Op 5 september 1970 kwam "Big Yellow Taxi" nieuw binnen in de Top 40 als hekkensluiter van de lijst. Het betekende het debuut van Joni Mitchell in de Nederlandse hitlijst. De hitlijst bestormen bleek niet haalbaar, want de plaat kwam niet verder dan nummer 27. "Big Yellow Taxi" werd een top 10-hit in Australië en een top 20-hit in Canada en het Verenigd Koninkrijk. Ondanks het ietwat geringe succes over de hele wereld, groeide "Big Yellow Taxi" uit tot een deel van de cultuur van Canada en de rest van Noord-Amerika.

Een belangrijke boodschap van Joni Mitchell in het lied is Don't it always seem to go that you don't know what you got, 'til it's gone. (Probeer te voorkomen dat je niet wist wat je had, totdat je het niet meer hebt). De Amerikaanse zangeres Janet Jackson noemde Joni Mitchell een belangrijke inspiratie voor haar en de genoemde boodschap werd in 1997 door Jackson en rapper Q-Tip gesampled in hun gezamenlijke werk "Got 'til It's Gone". Joni Mitchell kreeg ook de credits daarvoor en daarmee scoorde ze 27 jaar na "Big Yellow Taxi" prompt de grootste hit uit haar loopbaan. "Got 'til It's Gone" bereikte de zesde plaats in de Top 40.

"Big Yellow Taxi" is daarnaast honderden keren gecoverd. De enige bekende cover is die van de Counting Crows en Vanessa Carlton uit 2003. Hun poprockversie van het lied bereikte in 2003 de negentiende plaats in Nederland, acht plaatsen hoger dan het origineel. Deze cover groeide uit tot een echte klassieker, evenals het origineel van Joni Mitchell.